Iedere zaterdag verschijnt hier een column van Rolf Slotboom.
Rolf is een van Nederlands beste pokerspelers en tevens een internationaal gewaardeerd schrijver van pokerboeken en artikelen.
Het Pokerface & De Politicus
‘Een effen, onbewogen gezicht’ – dat is de omschrijving van ‘pokerface’ in de meeste Nederlandse woordenboeken. ‘De kop van een gladjakker’, zeggen de mensen op straat. Wat het is, dat weet iedereen wel. Maar waar dient het voor?
Aan de pokertafel is dat wel duidelijk, lijkt mij zo: je wilt je tegenstander niet laten weten of je goede of slechte kaarten hebt. Immers, als je tegenstander zeker weet dat je slechte kaarten hebt, zul je nooit succesvol kunnen bluffen – en als hij weet dat je heel sterke kaarten hebt, dan betaalt hij je nooit af. Wat je dus probeert is dit: onder alle omstandigheden eenzelfde soort gezicht te hebben, om te voorkomen dat het voor je tegenstander klip en klaar is wat voor kaarten je hebt. Sterker nog: Je wilt juist het omgekeerde bereiken. Je wilt dat de tegenstander weggooit als je bluft, en betaalt als je een topkaart hebt. Je pokerface dient dus ten behoeve van de misleiding – of zo u wilt: ten behoeve van het bedrog.
Nu weet iedereen dat politici over het algemeen niet de meest eerzame burgers zijn. Laten we wel wezen: Ze zijn niet in hun eerste leugentje gestikt, uitzonderingen daargelaten natuurlijk. (Die stikten pas in de tweede leugen.) En zoals voor alle doortrapte leugenaars, geldt ook voor politici: een goed pokerface betaalt zijn gewicht in goud uit. Wat voor hen van belang is: een gezicht dat volledig vertrouwen uitstraalt, terwijl intussen – geheel indachtig de functie – de boel bij elkaar gelogen wordt.
Bij de huidige politici is dit vrij makkelijk. Balkenende heeft het niet, een pokerface. Hij doet zijn best hoor – maar het is gewoon te duidelijk als hij onzin zit te verkopen. Sterker, onze premier ziet er eigenlijk altijd uit of hij onzin aan het verkopen is. En ik kan u verzekeren: voor een politicus is dat geen goede eigenschap.
Wie het wel heeft: Henk Kamp, de voormalige minister van Defensie. Die man heeft zo’n eerlijk gezicht, dat je zo je portemonnee aan hem zou toevertrouwen. Zelfs toen hij een aantal beslissingen moest verdedigen die toch niet allemaal even logisch leken (het uitzenden van troepen naar Afghanistan bijvoorbeeld), gaf hij geen krimp. Hij behield het gezicht van een man die welwillend was, maar ook bezorgd, rechtvaardig – en sleepte zo zijn fractie erdoorheen.
De beste van allemaal? Wel, dat lijkt me duidelijk – Bill Clinton natuurlijk. De man met de hondstrouwe ogen, met wie je een biertje drinkt, of lekker honkballen gaat kijken. Dreiging van Rusland? Bill legt gewoon de arm om de Russische schouder. Vreemdgaan? Hij zou niet durven. Het is geteld door wetenschappers van één of andere universiteit: Tijdens de beruchte ‘I did not have sexual relations with that woman’ Monica Lewinsky-speech, krabde Bill in relatief korte tijd wel twaalf keer aan zijn neus. En alle pokerspelers weten het dan meteen: neuskrabbers, dat zijn staalharde leugenaars. Want die ogen van Bill – die ogen verrieden niets. Even oprecht en hondstrouw als altijd keken ze de camera’s in, om zo het volk te overtuigen van zijn onschuld. Waarschijnlijk wist hij allang: ‘Ha, zelfs als alles uitkomt – dan zullen ze me alsnog vergeven, de sukkels.’ Clintons jongensachtige gezicht verried niets. Deze man verkocht aperte leugens als zijnde de ‘natuurlijke’ waarheid. En dat met een gezicht van iemand die nog geen snoepje zou stelen, van iemand die dat oude mevrouwtje wel eventjes helpt bij het oversteken. Chapeau!
Niet eerlijk, zegt u? Nee, niet eerlijk. Maar wel een ‘politicus’ in de ware zin van het woord.
